انواع تجهیزات ایمنی

تجهیزات ایمنی انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع خطر و محیط کار دسته‌بندی می‌شوند. به طور کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

1. تجهیزات حفاظت فردی (PPE - Personal Protective Equipment): این تجهیزات برای محافظت از سلامت فرد در برابر خطرات احتمالی در محیط کار طراحی شده‌اند و شامل موارد زیر می‌شوند:

حفاظت از سر و گردن:

کلاه ایمنی: برای محافظت از سر در برابر ضربه، سقوط اجسام، برق گرفتگی و غیره. انواع مختلفی برای کاربردهای گوناگون (ساختمانی، صنعتی، برقکاری، کار در ارتفاع و ...) وجود دارد.
محافظ گردن: در برخی مشاغل خاص برای محافظت از گردن در برابر گرما، مواد شیمیایی یا ضربه استفاده می‌شود.
حفاظت از چشم و صورت:

عینک ایمنی: برای محافظت از چشم در برابر گرد و غبار، ذرات پرتاب شده، مواد شیمیایی، اشعه‌های مضر (مانند جوشکاری) و غیره. انواع مختلفی با لنزهای متفاوت برای کاربردهای خاص موجود است.
شیلد صورت (محافظ صورت): برای محافظت کامل صورت در برابر پاشش مواد شیمیایی، حرارت، ضربه و غیره.
ماسک جوشکاری: برای محافظت از چشم و صورت در برابر نور شدید و جرقه‌های جوشکاری.
حفاظت از سیستم تنفسی:

ماسک‌های تنفسی: برای محافظت در برابر گرد و غبار، ذرات معلق، گازها، بخارات و مواد شیمیایی مضر. انواع مختلفی با فیلترهای متفاوت برای آلاینده‌های گوناگون وجود دارد (ماسک‌های ساده، فیلتردار، تمام صورت، نیم صورت).
دستگاه تنفسی خودکفا (SCBA): برای محیط‌هایی با کمبود اکسیژن یا غلظت بالای مواد سمی استفاده می‌شود.
حفاظت از دست‌ها:

دستکش‌های ایمنی: برای محافظت از دست‌ها در برابر بریدگی، سایش، سوختگی، مواد شیمیایی، برق، سرما، گرما و غیره. انواع مختلفی از جنس‌های متفاوت (چرمی، نیتریلی، لاتکس، ضد برش، عایق برق و ...) برای کاربردهای گوناگون موجود است.
حفاظت از پاها:

کفش و پوتین ایمنی: برای محافظت از پاها در برابر سقوط اجسام سنگین، برخورد، سوراخ شدن، لغزش، مواد شیمیایی، برق و غیره. دارای پنجه فولادی، زیره مقاوم و خواص ضد لغزش و ضد الکتریسیته هستند.
حفاظت از شنوایی:

گوشی‌های ایمنی (Ear muffs): برای کاهش صدای محیط و جلوگیری از آسیب به شنوایی در محیط‌های پر سر و صدا.
ایرفلاگ (Ear plugs): وسیله‌ای که داخل مجرای گوش قرار می‌گیرد و صدا را کاهش می‌دهد.
حفاظت از بدن:

لباس کار ایمنی: برای محافظت از بدن در برابر آلودگی، مواد شیمیایی، حرارت، بریدگی و غیره. انواع مختلفی با جنس‌ها و ویژگی‌های خاص برای مشاغل گوناگون وجود دارد (ضد حریق، ضد اسید، یکبار مصرف و ...).
پیش‌بند ایمنی: برای محافظت از قسمت جلویی بدن در برابر پاشش مواد، حرارت و غیره.
کمربند ایمنی (هارنس): برای کار در ارتفاع و جلوگیری از سقوط.
2. تجهیزات ایمنی محیطی و کارگاهی: این تجهیزات برای ایمن‌سازی محیط کار و جلوگیری از حوادث برای همه افراد حاضر در آن محیط استفاده می‌شوند و شامل موارد زیر می‌شوند:

علائم ایمنی و هشدار: تابلوها، برچسب‌ها و نشانه‌هایی که خطرات احتمالی، مسیرهای ایمن، تجهیزات ایمنی و دستورالعمل‌های ایمنی را نشان می‌دهند.
تجهیزات اطفاء حریق: کپسول‌های آتش‌نشانی، سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک، شیلنگ‌های آتش‌نشانی و غیره.
جعبه کمک‌های اولیه: شامل لوازم و تجهیزات ضروری برای ارائه کمک‌های اولیه در صورت بروز حادثه.
چشم‌شوی و دوش اضطراری: برای شستشوی سریع چشم و بدن در صورت تماس با مواد شیمیایی خطرناک.
سیستم‌های تهویه مناسب: برای جلوگیری از تجمع گازها، بخارات و گرد و غبار مضر در محیط کار.
روشنایی مناسب: برای اطمینان از دید کافی و جلوگیری از حوادث ناشی از کمبود نور.
کفپوش‌های ضد لغزش: برای جلوگیری از سر خوردن و افتادن افراد.
حفاظت از ماشین‌آلات: گاردها و پوشش‌هایی که از تماس افراد با قسمت‌های خطرناک ماشین‌آلات جلوگیری می‌کنند.
تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع: داربست‌های ایمن، کمربندهای ایمنی، طناب‌های نجات و ...
تجهیزات ایمنی ترافیکی: علائم راهنمایی و رانندگی، موانع ترافیکی و ...
انتخاب و استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی مناسب با نوع کار و خطرات موجود، نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و ایمنی افراد در محیط‌های مختلف دارد. کارفرمایان موظف به تهیه و تامین این تجهیزات و آموزش نحوه استفاده صحیح از آن‌ها به کارکنان هستند.